Welke maatschappelijke ontwikkelingen en tendensen zullen naar alle waarschijnlijkheid toekomstige sociaal-culturele praktijken bepalen naar inhoud, vorm, doel, bereik en impact? Welke impact op toekomstige sociaal-culturele praktijken verwachten we van die maatschappelijke ontwikkelingen en tendensen?

Twee vragen die erg relevant zijn bij de opmaak van een nieuw beleidsplan. Vragen die net daarom met stip waren opgenomen in de onderzoeksagenda SCvW 2011–2015. In het kader van die agenda voerde IDEA Consult in 2013 een toekomstverkenning uit in opdracht van Socius, De Ambrassade en het Forum voor Amateurkunsten.

De resultaten van dit onderzoek vind je terug in het rapport ‘Toekomstverkenning: de blik van sociaal-cultureel volwassenenwerk, amateurkunsten en jeugdwerk gericht op 2025’, dat je hieronder kan downloaden.

Drie stappen

Bij de toekomstverkenning hebben we drie stappen gevolgd.

1. Een maatschappijbrede omgevingsanalyse op zoek naar antwoorden op de vraag wat er allemaal aan de gang is in onze samenleving en hoe die ontwikkelingen zich naar alle waarschijnlijkheid zullen doorzetten. (Je vindt meer informatie in deel 2 ‘Mega-ontwikkelingen’ van het onderzoeksrapport.)

2. Een gerichte lezing van deze maatschappijbrede omgevingsanalyse vanuit het perspectief van de werkvelden sociaal-cultureel volwassenenwerk, jeugdwerk en amateurkunsten. Welke tendensen en ontwikkelingen zijn bijzonder relevant voor deze werkvelden? (Je vindt meer informatie in deel 3 ‘Transitiegebieden’ van het onderzoeksrapport.)

3. Je kan de belangrijkste tendensen en ontwikkelingen in functie van je eigen beleidsplan bepalen met een specifieke werkvorm: de ‘Omgevings-wijzer’. Die werkvorm helpt je ook de impact van die ontwikkelingen te bepalen met betrekking tot doeloriëntaties, doelgroepen, inhouden en vormgeving. (Je vindt meer informatie in deel 1 ‘Scan van de werkvelden’ van het onderzoeksrapport.)

Je vindt meer informatie over de Omgevings-wijzer in de ‘Toolbox beleidsplanning’.

Aandachtspunten

Graag geven we je enkele aandachtspunten mee om gericht met bovenstaand materiaal aan de slag te gaan:

• Houd steeds de missie en visie van je organisatie voor ogen bij het verkennen. Die helpen je de voor jou belangrijkste ontwikkelingen te bepalen. Maar laat je tegelijkertijd ook uitdagen door maatschappelijke ontwikkelingen en tendensen. Misschien nopen die wel tot het bijstellen van je missie en visie.
• Met de toekomstverkenning bepaalden we de belangrijkste ontwikkelingen vanuit het perspectief van het sociaal-cultureel volwassenenwerk, het jeugdwerk en de amateurkunsten. Misschien is dat overzicht voor jouw organisatie niet volledig, omwille van de specifieke missie en visie van jouw organisatie. Aarzel niet om ontbrekende transitiegebieden mee te nemen in je omgevingsanalyse. Je vindt hierover meer informatie in Deel 2 van de Toekomstverkenning, maar ongetwijfeld ook in de bronnen die je zelf ontsluit en opvolgt.
• Socius biedt je een specifieke werkvorm aan om de belangrijkste ontwikkelingen en hun mogelijke impact op de toekomst van jouw organisatie te bepalen. Die werkvorm kwam tot stand op basis van overleg met de sector. Dat neemt niet weg dat soms aanpassingen wenselijk zijn vooraleer je de werkvorm op maat van jouw beleidsplanningsproces kan inzetten. Heb je doorheen de jaren zelf met succes een werkwijze ontwikkeld, dan kan je hier uiteraard op terugvallen. Deel 2 van de Toekomstverkenning biedt je dan extra inhoud om mee aan de slag te gaan.