Verstaan

In het kader van zijn innovatietraject ontwikkelde Socius het drieluik: ‘Vertellen, Verstaan en Versterken – Maatschappelijk innoveren vanuit sociaal-cultureel perspectief’. Een drieluik dat niet over innovatie gaat, maar over maatschappelijk innoveren. Over hoe we als sociaal-cultureel werk daarin een rol kunnen spelen. Of al heel lang spelen. Alle publicaties zijn prachtig vormgegeven door Leen Depooter en rijkelijk geïllustreerd met foto’s van Koen Broos.

Verstaan

De publicatie ‘Verstaan’ maakt duidelijk wat we begrijpen onder innoveren. Innovatie is een modewoord, een discours. Socius legt de focus op maatschappelijke innovatie. Auteur Gie Van den Eeckhaut verkent het perspectief en de bijdrage van het sociaal-cultureel werk als civiele actor om te komen tot maatschappelijke innovatie en verbindt maatschappelijke innovatie met maatschappelijk leren.

Over Dubbel-V en Tripel B

In een eerste hoofdstuk brengen we innovatie op begrip. Vanuit een sociaal-cultureel perspectief focussen we op maatschappelijke innovatie. We stellen de relatie tussen maatschappelijk innoveren en innoverende praktijken en organisaties scherp. In laatste instantie schetsen we de eigen bijdrage van het sociaal-cultureel werk aan maatschappelijke innovatie. We bekijken dit vanuit een historisch perspectief, vanuit onze rollen en positie en vanuit onze verhouding tot het bestaande maatschappelijke systeem.

Innoveren heeft alles te maken met leren. Met leerprocessen op maatschappelijk niveau. Leren en de organisatie van leerprocessen behoren van oudsher tot de kern van het sociaal-cultureel werk. In het tweede hoofdstuk bekijken we innoveren vanuit verschillende leertheorieën: het kritisch leren, het leren in systemen en het sociaal leren. Hierop verder bouwend ontwikkelen we een eigen kader over maatschappelijk leren in de innovatiearena.

De laatste drie hoofdstukken hanteren elke een eigen perspectief. Dat van de praktijk, de organisatie en de werkers.

We verkennen de eigen aard van innoverende praktijken waarbij delen, doen, toe-eigenen, co-creëren en leren centraal staan en gedragen worden door ‘wij’, het samen handelen. We gaan op zoek naar een voedingsbodem voor praktijkvernieuwing die ruimte geeft aan het verbinden van ideeën en tijd om te gisten. In laatste instantie schetsen we een kader dat enerzijds helder maakt hoe vernieuwing kan ontstaan: inspelend dan wel planmatig en anderzijds scherpstellend of het om incrementele dan wel radicale vernieuwing gaat.

Sociaal-culturele organisaties kunnen vruchtbare broedplaatsen zijn voor innoverende sociaal-culturele praktijken. De ‘Dubbel-V’- organisatie is zo’n organisatie. ‘Verbonden’ en ‘vloeibare’ organisaties. Organisaties die sensitief zijn voor maatschappelijke trends en tendensen. Organisaties die samenwerken en netwerken. Organisaties die van onderuit werken. Vloeibare organisaties die creativiteit bevorderen, anders omgaan met strategische planning en risico en mislukking een plaats weten te geven.

Van echte innovatoren leren we hoe werkers kunnen innoveren vanuit hun ruimere positie en rol in ‘dubbel-V’-organisaties. In drie begrippen proberen we te vatten hoe innovatoren in de praktijk en de wereld staan. We typeren ze als de ‘Tripel-B’-werkers: bewogen – bevlogen – beweeglijk. We gaan op zoek naar hun grondhouding en beschrijven hoe ze competent en dynamische weten te balanceren in processen van innoveren.