Artikel 3 van het nieuwe decreet sociaal-cultureel volwassenenwerk (juli 2017) onderlijnt het belang van een rist van begrippen: waarden, rechten en vrijheden, pluralisme, solidariteit, inclusie, duurzaamheid, emancipatie en de civiele maatschappij.
Tal van concepten in dit artikel vroegen om verduidelijking. Ze lokken maatschappelijk debat en controverse uit. Maar waar staan ze voor? In de publicatie Gemeen.d laat Socius negen deskundigen aan het woord. Niet om hun mening te geven, wel om onze blik met diepere inzichten te verruimen.
Gratis download
Voor de publicatie verzorgde Patrick Loobuyck, hoogleraar Levensbeschouwing (Centrum Pieter Gillis – Universiteit Antwerpen) en gastprofessor Politieke Filosofie (vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschappen – UGent), de bijdrage ‘Pluralisme’.
De term ‘pluralisme’ kan op twee manieren gebruikt worden: als neutrale beschrijving van een realiteit of als een normatieve, inhoudelijke positie. Als beschrijvende term is hij inwisselbaar met het concept diversiteit. Diversiteit kan zich manifesteren op vlak van sociaal-economische of etnische afkomst, culturele achtergrond, nationaliteit, huidskleur, taal, geslacht, opleiding, uiterlijk, religieuze/levensbeschouwelijke opvattingen, ethiek, gewoonten, kledij, voorkeuren, enzovoort.
Er zijn dus heel wat vormen van diversiteit. Sommige zijn fysiek en liggen buiten de verantwoordelijkheid van mensen (handicap, huidskleur, afkomst, geslacht en geaardheid). Andere zijn niet-fysiek (opvoeding en cultuur, religieus-levensbeschouwelijke opvattingen en praktijken, vestimentaire en culinaire voorkeuren). Hoe meer de diversiteit mee het gevolg is van de vrije en geïnformeerde keuze van mensen, hoe meer mensen er ook op aangesproken kunnen worden.
Diversiteit in beschrijvende zin houdt strikt genomen geen waardeoordeel in. Mensen kunnen echter voor of tegen de aanwezige diversiteit zijn. Ze kunnen diversiteit toejuichen of verfoeien. Diversiteit kan mensen verrijken, aantrekken, afschrikken, uitdagen of koud laten.
In zijn bijdrage heeft Patrick Loobuyck het voornamelijk over levensbeschouwelijke, morele en filosofische diversiteit, omdat dit meestal met de term pluralisme wordt geassocieerd. Het gaat hierbij niet uitsluitend om verschillen tussen levensbeschouwelijke, morele en filosofische tradities, maar ook om diversiteit binnen die tradities zelf. Moslims, christenen, atheïsten, … ze kunnen er onderling ook nog eens heel verschillende opvattingen, praktijken en attitudes op nahouden.
Download de bijdrage van Patrick Loobuyck ‘Pluralisme’ (PDF-document, 28,7 MB).
