Er bruisen heel veel innoverende ideeën in de hoofden van sociaal-cultureel werkers. Maar hoe krijg je die ideeën gerealiseerd? Hoe kan je stakeholders overtuigen van jouw plan? Wat is er haalbaar en waar baken je grenzen af? Tijdens de innovatielabs van Socius toetsen praktijkwerkers hun ideeën af bij collega-sociaal werkers en komen zij tot een concreet businessplan waarmee ze de boer op kunnen gaan. Myriam van Femma Limburg neemt je mee in haar persoonlijke zoekproces tijdens een innovatielab bij Socius.

Myriam Wauters: Ik kwam voor het eerst in contact met ‘maatschappelijk innoveren’ toen ik aan de slag ging als educatief medewerker bij Femma in 2014. Onze beleidsplanning was toen volop aan de gang en daarin merkte ik onmiddellijk de eerste kiemen van ons innovatietraject: we werkten met denktanks, mochten aan safari-sensing doen bij een andere organisatie, enz. Ik kwam uit een etnisch-culturele vereniging waarin de focus vooral lag op erkend worden en waardering krijgen.

De vrijheid hebben om nieuwe dingen uit te proberen, dat was voor mij op zich al vernieuwend. Samen met een coach mag iedereen bij ons een eigen experiment opstarten. Vooral het proces is hierbij belangrijk. Je mag dus ook mislukken. Die veiligheid heb ik wel nodig om uit mijn comfortzone te durven stappen.

Als vereniging willen we een verschil maken in onze samenleving. We merken dat de oude manieren van werken niet altijd meer aansluiten bij wat mensen vandaag nodig hebben. We willen flexibeler zijn, ons aanbod afstemmen op wat leeft in de samenleving en kunnen inspelen op wat zich aanbiedt. In ons nieuwe beleidsplan wordt daar nu voldoende tijd en ruimte voor voorzien.

Merk je dat het inzetten op maatschappelijk innoveren ook andere competenties van jou vraagt als professional?

Ja, maatschappelijk innoverend zijn, het is niet iets dat je zonder enige moeite doet. Je botst op je eigen grenzen, zoals je scholing of wat je hebt geleerd uit eigen ervaring. ‘Out of the box’-denken, opmerkzaam zijn voor zaken die je ziet gebeuren in je omgeving en daarop reageren, dat is niet eenvoudig. Durven dromen, dat lukt me wel aardig. Maar ook het lef vinden om daadwerkelijk die dromen na te jagen, daarvoor voelde ik wel een drempel. En dat is net wat een innovator wel doet, ongeacht wat andere mensen denken: ervoor gaan en durven springen. Als professional heb ik vooral een organisatie nodig die me doet voelen dat het proces belangrijk is en dan mislukken mag. Die vrijheid vind ik bij Femma.

Waarom besloot je deel te nemen aan een innovatielab?

Ik werk rond het thema superdiversiteit bij Femma Limburg en ik zat de laatste tijd strop. Het is gemakkelijk om in je eigen valkuilen te trappen. Ik had nood om mijn blik te verruimen. Ik heb een groot netwerk, maar dat wil niet zeggen dat ik altijd op dezelfde mensen een beroep wil doen. Een externe begeleider die me vanuit andere invalshoeken kan prikkelen en een groep sociaal-cultureel werkers die vanuit hun eigen praktijk mijn idee mee analyseert, dat leek me wel wat.

Hoe zou je jouw persoonlijke leerproces omschrijven tijdens het innovatielab?

Mijn initiële idee was vaag: ik wilde ‘iets’ rond superdiversiteit doen. Maar hoe of wat, dat was me nog niet duidelijk. Samen met de groep begonnen we te brainstormen. Alle ideeën werden opgeschreven op een flap en die heb ik opgehangen op mijn bureau. Om er af en toe opnieuw eens naar te kijken en het te laten broeden. Uiteindelijk vielen al mijn spinsels samen toen ik toevallig luisterde naar het liedje ‘Downtown’ van Macklemore. Het beschrijft een situatie van mensen, die met heel veel plezier de straat op lopen. Ik besefte dat ik droomde van een diverse buurt, die warm en gezellig is en waar mensen zich verbonden voelen. In eerste instantie wilde ik een grote optocht organiseren in een wijk, waar buurtbewoners die normaal gezien niets met elkaar te maken hebben, toch samen iets organiseren: een soort van Gelukskaravaan.

Met dat idee ben ik dan opnieuw naar het innovatielab getrokken. Ik kreeg de nodige input om het concept te finetunen, een businessplan op te stellen en te reflecteren over hoe ik anderen, zowel collega’s als buurtbewoners, kon winnen voor het concept. Het innovatielab gaf me inzichten die ik niet onmiddellijk krijg van mensen die in mijn organisatie werken. Ik heb echt geleerd om te expliciteren wat ik concreet wil realiseren, om ook andere mensen mee te krijgen in mijn verhaal.

Na het innovatielab legde ik mijn plan voor aan mijn team dat bestaat uit medewerkers van Femma uit Antwerpen, Vlaams-Brabant en Limburg. Zij waren zeker ook voor het idee gewonnen. We willen kleine geluksplekjes creëren in wijken en over heel Vlaanderen de karavaan laten rondtrekken. Met een soort domino-effect, want we geloven erin dat enthousiasme aanstekelijk werkt. Elke karavaan kent natuurlijk wel een andere invulling, afhankelijk van de wijk waarin hij georganiseerd wordt. Het eindresultaat, dat laten we open. Het proces moet voor ons vooral verbindend werken.

Hoe draagt de gelukskaravaan bij tot een warmere, diverse buurt?

Onze wereld is bijna helemaal virtueel geworden. Vandaag whatsappt mijn buurvrouw ons, vroeger zou zij gewoon de straat oversteken. Ik kom uit een wijk waar geen auto’s reden, waar het vanzelfsprekend was dat de kinderen uit de straat op woensdag heel de dag bij je thuis speelden… Daarnaast gaat het voor mij ook echt over mee de nieuwe, superdiverse samenleving vormgeven. Vorig jaar vierden we 50 jaar migratie, het thema blijft brandend actueel. Ik wil dat mensen het vanzelfsprekend vinden dat de beste vriendjes van hun zoon of dochter uit India of Afghanistan komen.

De superdiverse samenleving komt er niet als we op dezelfde manier blijven verder doen. We moeten nieuwe tools bedenken en de hand reiken naar mensen die ons daarbij kunnen helpen. Van ons eiland durven afkomen, lef hebben, risico’s nemen en vooral uitproberen. Volgens mij geeft dat organisaties ook een gedrevenheid, een betrokkenheid en een alertheid die aanzet tot het veranderen van de huidige spelregels in de samenleving.

Over deze bijdrage

In 2017 plant Socius opnieuw enkele innovatielabs. Hou onze website in het oog voor meer informatie. Wil je nu al innoverend aan de slag?  Neem dan zeker hier eens kijkje.

Meer informatie over de Gelukskaravaan vind je op de website van Femma.