Toestand vzw wint Ultima 2017 SCVW: 10 weetjes op een rij

Op 13 juni reikte minister van Cultuur Sven Gatz de Ultima’s – de nieuwe Vlaamse Cultuurprijzen – uit in de Gentse Vooruit. Ook het sociaal-cultureel volwassenenwerk mocht een bronzen beeldje in ontvangst nemen. Dat ging naar de Brusselse vzw Toestand.

Socius laat je kennismaken met de prijswinnaar aan de hand van 10 weetjes.

Vrije ruimte in grootstedelijke contexten staat onder druk. Tegelijk staan er honderden vierkante meters gebouwen leeg in Brussel. vzw Toestand brengt deze twee bijeen, door in leegstaande of vergeten gebouwen tijdelijke autonome sociaal-culturele centra te organiseren.
Dialoog, creatie, autonomie en actie vindt de organisatie enorm belangrijk. Vzw Toestand creëert daarom altijd samen met haar doelpubliek.
De organisatie brengt diverse groepen bij elkaar op niet vanzelfsprekende plekken: de SAZ’s of Spontane Actie Zones. SAZ’s zijn ontmoetingsplekken die taal, cultuur en generaties overstijgen.
Door in te zetten op deze tijdelijke interventies wil vzw Toestand een dynamiek ontwikkelen die impact heeft op de omliggende buurten en die de toekomstige bestemming ervan weerspiegelt.
Eén van hun projecten is ‘Allee du Kaai’. In afwachting van de definitieve herinrichting van de Materialenkaai wordt deze ruimte ‘tijdelijk’ gebruikt door jongeren. Het is een plek waar ze spontane acties kunnen opzetten, waar ze kunnen doen wat ze willen en waar ze fouten kunnen maken. Deze informele ontmoetingsplek biedt ruimte voor initiatief, met een aanbod van lessen acrobatie en skateboarden over administratieve bijstand tot workshops bouw, houtbewerking, schilderkunst of fietsbouw.
‘Biestebroek’ is een project dat refereert naar een site in de oude kantoorgebouwen van muziekcentrum Pias. Daar vinden tal van artiesten, sportorganisaties, verenigingen en een jeugdhuis onderdak. Het doel is om de stad en de wijk zo goed mogelijk te representeren. Op deze manier wordt er een plek gecreëerd waar iedereen zich enerzijds comfortabel en thuis kan voelen, maar waar anderzijds ook contact ontstaat tussen verschillende groepen. Daarenboven staan de deuren niet enkel open voor gebruik van de ruimtes, maar wordt iedereen ook uitgenodigd om projecten en producties te ontwikkelen, en dat zover de fantasie reikt en de site zich uitstrekt.
Samen met de gemeente Sint-Gillis werkt Toestand aan de tijdelijke invulling van het Marie-Jansonplein, in de volksmond de ‘carré Moskou’. Het project dient om het plein nieuw leven in te blazen, en tegelijk om samen met de gebruikers ervan een betere toekomst te bedenken én uit te voeren.
Vzw Toestand trekt ook jaarlijks naar het buitenland. Met het project ‘Termokiss’ werkte Toestand samen met InfoQuartier Mâche (Zwitserland) en Kosovo Architecture Foundation (Pristina). 25 Belgen, 15 Zwitsers en zo’n 20 Kosovaren bogen zich een week lang over de verlaten warmtewissel van Termokos om deze te heractiveren tot een alternatief sociaal-cultureel centrum.
Benieuwd waarom de jury koos voor vzw Toestand als prijswinnaar? Lees dan even hun motivatieverslag.
Ruimtes tijdelijk een nieuwe bestemming geven zit in de lift. Vernieuwende experimenten schieten uit de grond, overheden lijken ook stappen te zetten en gebruikers van tijdelijke ruimtes zijn bovendien erg enthousiast. Welke rol kan het sociaal-cultureel werk hierbij spelen? Lees er meer over in de blogtekst ‘Werken met ruimte in de stad’ van Socius-stafmedewerker Emilie Van Daele.